گاهی اوقت، بی اطلاعی و عدم آگاهی زنان درباره اندام تناسلی‌شان، می تواند باعث بروز مشکلاتی همچون خارش واژن یا عفونت در این ناحیه شود. خارش و التهاب در هر ناحیه‌ای از بدن می‌تواند آزارنده باشد؛ اما این مسئله در نواحی حساس از جمله واژن نگرانی‌هایی را در پی دارد. این مسئله می‌تواند نشانه‌ای از عفونت واژن باشد و یا منشأ دیگری داشته باشد. بسیاری از درمان‌های خانگی در رفع این مشکل مؤثرند. برای اطلاع از این درمان‌ها تا پایان این مقاله همراه باشید.
خارش واژن چیست؟
خارش واژن یکی از مسائل آزاردهنده‌ای است که زنان مبتلا به آن، گله و شکایت زیادی دارند. معمولا دلایل مختلفی می‌تواند باعث بروز این عارضه در واژن بشود که بهتر است با مراجعه به پزشک متخصص زنان، ریشه یابی شود. در بیشتر موارد، جای نگرانی نیست ولی دقت کنید اگر بیش از اندازه شما را آزار می‌دهد هر چه سریعتر برای درمان به پزشک زنان مراجعه کنید.
دلایل خارش واژن
بروز این عارضه در خانم‌ها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه به شرح مهم‌ترین آن‌ها پرداخته‌ایم. با توجه به علت به وجود آمدن خارش می‌توانید از درمان‌های متناسب استفاده کنید.
1. بیماری‌های پوستی
گاهی اوقات ابتلا به برخی بیماری‌های پوستی مثل پسوریازیس و اگزما، موجب خارش می‌شوند. ممکن است علائمی که در این بیماری بروز می‌یابد، در اطراف ناحیه تناسلی هم بوجود بیایند و موجب خارش این ناحیه بشوند.
2. تماس با محرک‌ها
تماس با مواد شیمیایی تحریک کننده باعث سوزش و التهاب می‌شود. آن دسته از مواد شیمیایی که موجب خارش می‌شوند عبارتند از:
-کِرم‌ها و پماد‌ها
-دوش واژینال
-اسپری‌های خوشبو کننده
-صابون‌های معطر و عطری
-مواد شوینده
-نرم کننده پارچه
-استفاده از کاغذهای معطر توالت
3. عفونت قارچی واژن
به صورت طبیعی قارچ در واژن زنان وجود دارد و مشکلی برایشان پیش نمی‌آورد. اما اگر میزان قارچی که در واژن تولید می‌شود، کنترل نشود و رشد زیادی داشته باشد می‌تواند باعث عفونت قارچی در واژن شود.
همچنین رشد بیش از اندازه قارچ در واژن باعث بروز التهاب و سوزش می‌گردد. مصرف یک دوره آنتی بیوتیک برای رفع این عفونت، به شما کمک می کند عفونت را جدی بگیرید.
4. برفک واژن
اگر احساس درد، خارش و ناراحتی دارید، احتمال دارد به برفک واژن مبتلا شده باشید. برفک واژن یک نوع عفونت مخمری است که هم در زنان و هم در مردان دیده شده است. برفک، یک وضعیت معمول است که به وسیله یک مخمر در اطراف ناحیه تناسلی رخ می‌دهد.
5. عفونت باکتریایی
یکی از دلایل رایج این عارضه عفونت‌های باکتریایی است. به طور طبیعی باکتری‌های مفیدی در واژن وجود دارند اما تولید بیش از اندازه آن‌ها می‌تواند باعث عفونت و بروز خارش و سوزش در واژن شود. عفونت باکتریای همیشه علائم مشخصی ندارد ولی اگر سوزش و خارش در واژن خود احساس می‌کنید و ترشحات غیرطبیعی بدبویی دارید، بهتر است برای تشحیص به پزشک مراجعه نمایید.
6. بیماری‌های مقاربتی
با رعایت نکردن نکات بهداشتی، ممکن است بیماری‌های مقاربتی که توسط رابطه جنسی منتقل می‌شوند، باعث خارش در واژن شوند. برخی از این بیماری‌ها به شرح زیر می‌باشند. با کلیک بر هر کدام می توانید مقاله مربوط به آن را مطالعه نمایید.
_زگیل تناسلی زنانه
_هرپس تناسلی
_سوزاک
_کلامیدیا
_عفونت تریکومونایز
7. یائسگی
زنانی که در آستانه یائسگی هستند و یا قبلا یائسه شده‌اند، به خاطر کم شدن سطح استروژن بدن، دچار خارش در واژن می‌شوند. در حقیقت کاهش سطح استروژن باعث کم شدن مخاط واژن، خشکی در واژن و نهایتا سوزش و التهاب می‌شود.
8. سرطان واژن
در موارد کمی این عارضه می‌تواند نشانه‌ای از سرطان واژن باشد. سرطان واژن معمولا علامت خاصی ندارد اما گاهی با خونریزی غیر طبیعی و خارش و درد همراه است.
9. استرس
خارش واژن ناشی از استرس خیلی رایج و شایع نیست ولی تنش و استرس فیزیکی یا عاطفی ممکن است موجب التهاب و خارش در واژن شود. زمانی که بدن شما در اثر استرس، ضعیف شده باشد دچار این نوع خارش در واژن می‌شوید. در این صورت تنها مشاوره جنسی می‌تواند راه‌گشای شما باشد. مشاوره جنسی تنش‌های روانی ناشی از رابطه جنسی را کنار بگذارید و با ذهن بازتری به درمان مشکل خود بپردازید.
خارش واژن در بارداری
ترشحات واژن در بارداری زیاد می‌شود و همین موضوع خارش واژن را تشدید می‌کند. اگر خارش با ترشحات غیر طبیعی همرا باشد نشانه عفونت واژینال است. استفاده از دستمال توالت یا پد روزانه مارک‌های جدید می‌تواند دلیل این خارش باشد. اگر باردار هستید و این مسئله آزارتان می‌دهد بهتر است این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید.
هشدار: در صورت طولانی شدن دوره خارش، توصیه می شود قبل از هر اقدام درمانی خانگی یا بدون نسخه حتما به پزشک زنان مراجعه کنید تا پزشک با تشخیص علت دقیق، نسبت به تجویز داروهای مناسب اقدام کند.
درمان گیاهی و طبیعی خارش و سوزش واژن و درمان‌های خانگی خارش واژن
از جمله درمان‌هایی که در مورد این مسئله به کار می‌رود، درمان‌های خانگی هستند که در ادامه مؤثرترین آن‌ها را نام برده‌ایم.
1. استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب خاصیت ضد باکتریایی دارد و می‌تواند خارش را درمان کند. دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را با مقداری آب ولرم مخلوط کرده و طی روز واژن خود را با آن شست و شو بدهید.
2. تاثیر عسل در بهبود خارش واژن
اگر قصد دارید برای درمان این عارضه از عسل استفاده کنید بهتر است کمی از آن را به مدت 15 دقیقه به واژن خود بمالید. پس از گذشت زمان کافی، آن را با آب گرم بشویید. همچنین می‌توانید گل بابونه را به مدت 10 دقیقه دم کنید، به آن عسل اضافه کنید و اجازه دهید کاملا به دمای محیط برسد. سپس آن را در ناحیه‌ای که خارش دارد بریزید.
3. روغن نارگیل
روغن نارگیل به علت خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی‌اش می‌تواند خارش واژن را درمان کند. برای استفاده از این روش، کافی است مقداری از آن را به واژن خود بزنید و اجازه بدهید جذب پوستتان شود.
4. استفاده از روغن رزماری
استفاده از روغن رزماری درمانی مؤثر در بیماری‌های زنانه و عفونت واژن است. می‌توانید این روغن را سه روز در هفته بر روی واژن خود بریزید. بعد از مدتی اثرات فوق العاده‌ی آن را مشاهده خواهید کرد.
5. روغن سیر و روغن درخت چای
این دو روغن را به احتمال زیادی می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید. خاصیت ضد باکتریایی قوی دارند و به درمان سریع کمک می‌کنند. روزانه یک بار و به میزان 4 الی 5 قطره از این روغن را بر روی ناحیه ای که خارش دارد بریزید و پس از 8 دقیقه آن را بشویید. تنها استفاده از یکی از این روغن‌ها به درمان خارش و التهاب واژن کمک می‌کند.
6. کمپرس سرد
برای درمان سریع خارش یا سوزش واژن از کمپرس سرد استفاده کنید زیرا این کار باعث بی حس شدن ناحیه شده و به کاهش التهاب و خارش آن کمک می کند.
چند قطعه یخ را داخل پارچه تمیزی پیچیده و روی واژن قرار دهید. چند دقیقه بعد آن را برداشته، 30 ثانیه صبر کنید و مجددا این کار را تکرار کنید تا زمانی که خارش تسکین پیدا کند.
همچنین می توانید ناحیه واژن را چند بار در روز با آب سرد بشویید.
7. حمام نمک
حمام نمک نیز روش موثر خانگی برای درمان خارش و سوزش واژن و اطراف آن می باشد زیرا نمک رشد میکروب های عامل عفونت را متوقف کرده و خارش و ناراحتی های دیگر را برطرف می کند.
وان حمام را با آب گرم پر کرده و نصف فنجان نمک به آن اضافه کنید و هم بزنید. 10 تا 15 دقیقه در وان به حالت چمباتمه بنشینید. برای بهترین نتیجه دو یا سه بار در روز و به مدت چند روز این کار را انجام دهید.
روش دیگر: 1 قاشق غذاخوری نمک به 1 لیوان آب اضافه کرده و هر زمان احساس خارش داشتید واژن را با آن بشویید.
هشدار: اگر در ناحیه واژن یا اطراف آن دچار زخم و خراش هستید از این روش استفاده نکنید.
8. سیر
سیر دارای خاصیت ضد باکتری و آنتی بیوتیک است که به از بین رفتن باکتری های مضر و مخمرهای ناحیه واژن کمک کرده، سیستم ایمنی بدن را تقویت و با عفونت مقابله می کند.
چند قطره روغن سیر را با 1 قاشق چایخوری روغن ویتامین E مخلوط کرده و به ناحیه واژن بمالید. بعد از 10 دقیقه با آب گرم بشویید. دو بار در روز و به مدت چند هفته از این روش استفاده کنید.
روش دیگر: هر روز 3 حبه سیر خام میل کنید.
9. آب زغال اخته
نوشیدن آب زغال اخته به درمان خارش و حساسیت های ناحیه واژن کمک می کند و یک محیط اسیدی ایجاد می کند که باعث مهار رشد مخمرها و باکتری های مضر می شود و از عفونت های دستگاه ادراری و سایر عفونت های مثانه کمک می کند.
هر روز 2 لیوان آب زغال اخته شیرین نشده میل کنید تا خارش متوقف شود.
10. چای شیرین بیان
ریشه شیرین بیان خاصیت استروژنی دارد و ترکیبات موجود در آن برای درمان خشکی واژن که از عوامل بروز خارش و سوزش است مفید می باشد.
15 گرم ریشه شیرین بیان را با حدود نیم لیتر آب مخلوط کرده و به مدت 15 دقیقه بجوشانید و بنوشید.
هشدار: چای شیرین بیان برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مضر است. همچنین نباید بیش از دو هفته مصرف شود.
11. تخم کتان
تخم کتان حاوی استروژن گیاهی است که به بهبود علائم یائسگی از جمله خشکی و خارش واژن کمک می کند.
تعدادی تخم کتان را آسیاب کرده و همراه مقدار زیادی آب میل کنید. توجه داشته باشید که تخم کتان باید در مدت 24 ساعت بعد از آسیاب کردن مصرف شود تا اثر آن از بین نرود.
توصیه می شود ابتدا با مصرف حدود 9 گرم تخم کتان در روز شروع کرده و به تدریج دوز آن را افزایش دهید.
هشدار: در صورت بارداری یا شیردهی از مصرف تخم کتان خودداری کرده و در صورت ابتلا به آندومتریوز، انسداد روده، سرطان سینه، رحم یا تخمدان حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
12. سویا و محصولات سویا
سویا نیز منبع غنی استروژن های گیاهی است که برای خشکی و خارش واژن مفید می باشد.
توجه: از آن جایی که سویا دارای فیبر زیاد است ممکن است باعث ایجاد نفخ شود، توصیه می شود ابتدا با مقادیر محدود شروع کرده و به تدریج مصرف آن را افزایش دهید. همچنین بهتر است از شیر سویا و توفو به جای پروتئین سویا استفاده شود.
13. روغن های طبیعی
اگر خشکی و خارش واژن به دلیل واژینیت آتروفیک (کاهش استروژن در دوران یائسگی) ایجاد شده از روغن نارگیل و روغن بادام برای مرطوب کردن واژن استفاده کنید.
کافیست مقداری روغن نارگیل یا روغن بادام را در داخل و اطراف واژن بمالید.
این روغن ها از روغن های ترکیبی مانند وازلین بهتر است زیرا خود به خود جذب بدن می شود در صورتی که روغن های ترکیبی مانند وازلین مدت زمان بیشتری روی سطح پوست باقی مانده و با ایجاد تغییرات PH واژن، باعث افزاش رشد و نمو میکروب های مضر در این ناحیه خواهد شد.
هشدار: از روغن های مرطوب کننده به همراه کاندوم استفاده نکنید زیرا باعث آسیب کاندوم خواهد شد.
14. جوش شیرین
اسیدی شدن واژن از عواملی است که به خارش و سوزش واژن منجر خواهد شد که با تست PH می توان از ابتلا به آن اطمینان حاصل کرد. این عارضه معمولا با علائمی همچون خارش و قرمزی ناحیه بیرونی واژن، ترشحات رقیق آبکی یا غلیظ و ناراحتی هنگام رابطه جنسی و ادرار کردن اشاره کرد.
در این موارد بهتر است از جوش شیرین برای درمان استفاده کنید.
1 یا 2 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 4 فنجان آب گرم مخلوط کرده و واژن را با آن بشویید.
درمان دارویی خارش واژن
پزشک متخصص از قرص‌های خوراکی، شیاف و یا کرم‌های مخصوص برای درمان خارش در ناحیه واژن استفاده می کند؛ بنابراین بهتر است به پزشک مراجعه کنید و با تشخیص درست، بهترین راه درمان را انتخاب کنید.
درمان خارش واژن در بارداری
توصیه می شود قبل از خود درمانی و مصرف داروهای بدون نسخه برای خارش واژن در دوران بارداری، ابتدا آزمایش های لازم از جمله تست بیماری های STI را انجام داده و در صورت ابتلا نسبت به درمان آن اقدام کنید.
یکی از شایع ترین علل بروز خارش واژن در زنان باردار، تغییرات طبیعی سطح PH واژن باشد که در دوران بارداری رایج است. در این صورت انجام اقدامات زیر به کاهش خارش و سوزش کمک شایانی خواهد کرد:
از حمام جوش شیرین استفاده کنید.
مقداری جوش شیرین و آب را مخلوط کرده و خمیر حاصل را در ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
رابطه جنسی به متعادل سازی PH واژن کمک می کند.
با کمپرس سرد می توان خارش واژن را کاهش داد.
درمان خارش واژن بدون ترشح
علت خارش واژن در انتخاب روش درمان آن تاثیر زیادی دارد. خارش واژن بدون ترشح ممکن است به علل مختلف ایجاد شود. پزشک بعد از تشخیص علت بروز خارش، درمان های زیر را تجویز خواهد کرد:
درمان خارش واژن پس از یائسگی: این مسئله معمولا به دلیل کاهش استروژن در بدن رخ می دهد. پزشک ممکن است کرم استروژن تجویز کند که با مصرف روزانه و پس از 2 تا 3 هفته علائم به مرور کاهش می یابد. در صورتی که فرد همزمان دچار عفونت های قارچی نیز باشد از قرص های واژینال یا پمادهای ضدقارچ مانند میکونازول یا کلوتریمازول استفاده می شود.
معمولا مصرف قرص های استروئیدی خوراکی نیاز نیست مگر آن که خارش به قدری شدید باشد که با کرم واژینال درمان نشود.
عفونت انگلی: گاهی برخی انگل ها باعث ایجاد عفونت و خارش واژن بدون ترشح می شوند. برای درمان این عفونت ها از داروهای ضدانگلی مانند پیرانتل پاموات استفاده می شود که بدون نسخه قابل تهیه هستند.
بیماری های پوستی: ابتلا به پسوریازیس و اگزما عامل دیگر ایجاد خارش واژن هستند که نیاز به درمان پزشکی دارند. خارش شدید را می توان با پماد هیدروکورتیزون و مرطوب کننده ها تسکین داد و در موارد شدیدتر پماد تاکرولیموس تجویز می شود.
کمبود ویتامین ها و مواد معدنی: در این صورت نیاز است مکمل های مورد نیاز مصرف شود که از آن جمله می توان به کپسول های ب کامپلکس و مولتی ویتامین، قرص اسید فولیک و کپسول آهن برای درمان کم خونی اشاره کرد.
قرص های ویتامین C نیز برای افزایش سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بروز عفونت مفید هستند. قرص های اسیدوفیلوس نیز برای گسترش رشد باکتری های مفید لاکتوباسیلی در واژن و افزایش اسیدیته واژن و جلوگیری از عفونت موثر هستند.
بیماری ولوودینیا: این بیماری معمولا با داروهای مرتبط با اعصاب مانند گاباپنتین درمان شده و گاهی نیاز به تجویز داروهای آنتی هیستامین و آرامبخش مانند آمیتریپتیلین می باشد.
لیکن اسکلروز / لیکن سیمپلکس: هر دو بیماری از عوامل غیر معمول خارش واژن بدون ترشح می باشند اگرچه می توانند منجر به خارش های شدید شده و برای درمان نیاز به تجویز پماد مناسب برای مدت طولانی می باشد.
قند در ادرار: خارش و التهاب واژن به خصوص در زنان بالای 35 سال می تواند به علت قند زیاد در ادرار ایجاد شود و نیاز است با انجام آزمایش تشخیص و درمان شود.
درمان خارش واژن در دختر بچه ها
خارش، قرمزی و التهاب ناحیه واژن و اطراف آن ممکن است در دختربچه ها قبل از دوران بلوغ نیز رخ دهد که ممکن است با ترشح یا بدون ترشح بوده و به دلایل مختلف از جمله عفونت انگلی، محصولات بهداشتی حساسیت زا، نرم کننده های پارچه، اسپری های واژن و غیره رخ دهد.
برای درمان خارش و سوزش واژن در دختربچه ها به موارد زیر توجه کنید:
از صابون و دستمال توالت معطر استفاده نشود.
زمان حمام کردن به کمتر از 15 دقیقه محدود شود و کودک بعد از حمام ادرار کند.
هرگز موادی همچون جوش شیرین، جو دوسر و غیره به آب حمام اضافه نکنید.
اجازه ندهید دخترتان در وان پر از آب و صابون دراز بکشد، در مراحل آخر حمام از شامپو استفاده کنید.
هنگام پاک کردن ناحیه تناسلی دستمال را به آرامی و از جلو به عقب روی نواحی بکشد.
از لباس زیر پنبه ای استفاده کرده و هر روز آن را عوض کند.
شلوار تنگ و لباس های مرطوب نپوشد.
در صورتی که خارش یا سوزش به خاطر وارد شدن جسم خارجی به واژن می باشد هرگز اقدامی برای خارج کردن آن انجام ندهید بلکه هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متدوال
خارش واژن قبل از پریود دلیل خاصی دارد؟
در آغاز دوران قاعدگی، سطح هورمون استروژن در بدن به میزان زیادی، کم می‌شود و همین موضوع باعث التهاب و پایین آمدن ph در واژن می‌شود. همچنین مخمرهای مخصوص محیط های اسیدی، در واژن رشد می‌کنند.
استفاده کردن از کاندوم و ژل های لیز کننده موجب بروز خارش واژن می شود؟
توجه داشته باشید که همه زنان به خاطر استفاده از کاندوم یا ژل‌های لیز کننده‌ای مثل لوبریکانت دچار این عارضه نمی‌شوند اما برخی از آن‌ها، حساسیت دارند. به همین دلیل بهتر است از این وسایل بهداشتی استفاده نکنند. برای دریافت اطلاعات درباره انواع کاندوم و ژل لوبریکانت کلیک کنید.
