مقدمه ای در مورد راه های درمان افسردگی
هنگامی که افسرده هستید، حس می‌کنید که هیچ‌وقت از زیر سایه تاریکی بیرون نخواهید رفت. با این وجود، حتی شدیدترین افسردگی‌ها نیز قابل درمان هستند. بنابراین اگر افسردگی جلوی زندگی موفق شما را گرفته است، برای کمک گرفتن عجله کنید و در ادامه این مطلب با ما همراه باشید. درمان‌های روانشناختی، دارو و تغییرات در سبک زندگی برخی از راه های درمان افسردگی هستند که می‌توانند بیماری افسردگی را درمان کند. برای آشنایی با این روش‌های درمانی در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
یادگیری راه های درمان افسردگی به شما کمک می‌کند که بدانید کدام روش مناسب شما است. از درمان‌های روانشناسی گرفته تا مصرف دارو تا تغییرات سبک زندگی و اتخاذ سبک‌های زندگی سالم‌تر، راه های درمان افسردگی زیادی وجود دارند که می‌توانند برای فائق آمدن بر افسردگی به شما کمک کنند و احساس شادی و لذت را دوباره در شما ایجاد کنند.
همانطور که دو نفر دقیقاً یک نوع افسردگی نمی‌گیرند، راه های درمان افسردگی نیز با هم مشابه نیستند و هیچ درمانی نیست برای تمامی افسردگی‌ها مناسب باشد. یک درمان که برای یک نفر پاسخ می‌دهد، ممکن است برای شخص دیگری جواب ندهد. بهترین روش درمان افسردی این است که تا حد ممکن درباره راه های درمان افسردگی آگاهی کسب کنید و بر اساس نیاز خودتان یک گزینه درمانی مناسب را با کمک پزشک انتخاب کنید.
روان درمانی و راه های درمان افسردگی چیست ؟
چند روش موثر برای درمان افسردگی وجود دارد. روان درمانی یکی از این روش‌ها است که هدف از آن اصلاح افکار و باورهایی است که بصورت ناخودآگاه زمینه بروز افسردگی شده است.
راه های درمان افسردگی در صدد ارائه‌ی روش‌هایی برای کنار آمدن با استرس، تجویز دارو برای تسکین علائم، مانند فکر به خودکشی، یا تسهیل روش‌های روان درمانی (نورومدولاسیون) است که در آن به منظور بازگرداندن ارتباط موثر بین قسمت‌های کلیدی مغز، اعصاب بصورت مستقیم تحریک می‌شوند.
به علاوه، افراد می‌توانند با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، از رژیم غذایی و ورزش ساده گرفته تا ملحق شدن به گروه سرود و تمرین مدیتیشن، به درمان افسردگی و رفع افسردگی شدید کمک کنند.
نتایج حاکی از این است که روان درمانی دست کم به اندازه مصرف دارو موثر عمل می‌کند و ترکیب این دو روش برای بسیاری از افراد بهترین نتایج را به همراه دارد.
آیا ممکن است افسردگی خود‌بخود رفع شود؟
ممکن است دوره افسردگی خودبه‌خود برطرف شود اما در بهترین حالت این وضعیت چند ماه طول می‌کشد و در این مدت آسیب قابل توجهی به مغز و زندگی وارد می‌کند. به باور متخصصان، التهابی که در اثر افسردگی رخ می‌دهد به مرور زمان باعث زوال اعصاب می‌شود. این چرخه به تغییرات پاتولوژیک در مغز دامن می‌زند بطوریکه بهبود یافتن فرد از افسردگی و درمان ناراحتی اعصاب در آینده سخت‌تر خواهد شد.
در یک تحقیق که روی بیماران دچار افسردگی عمده انجام شد، ۲۳ درصد از بیماران که تحت درمان قرار نگرفتند ظرف سه ماه بهبود یافتند، حال ۳۲ درصد بعد از ۶ ماه بهبود یافته و ۵۳ درصد بعد از گذشت یک سال خوب شدند. احتمال بهبود افسردگی بدون استفاده از روش‌های درمان در کودکان و نوجوانان بیشتر بود.
چه زمانی باید برای درمان افسردگی اقدام کرد؟
هر دوره‌ی افسردگی که بیشتر از دو هفته طول بکشد، از مزایای درمان برخوردار خواهد شد و هرچه درمان زودتر شروع شود، بهتر است. بالاترین احتمال بهبودی کامل از علائم و پیشگیری از عود افسردگی در صورت درمان زودهنگام اتفاق می‌افتد. بار افسردگی آن‌قدر گران است که اصلی‌ترین علت نرفتن سر کار و پایین آمدن میزان فعالیت می‌شود و تاثیر مخربی روی روابط، زندگی خانوادگی، سلامت جسم و کیفیت زندگی می‌گذارد.
برای درمان افسردگی چهار روش اصلی وجود دارد: روان درمانی، داروهای ضد افسردگی، نورومدولاسیون و تغییر سبک زندگی که هر کدام به جنبه‌های مختلف این اختلال می‌پردازد. افسردگی شدید و مزمن به ترکیب دارو و درمان شناختی رفتاری بهتر جواب می‌دهد. نشانه‌هایی نظیر کاهش کج‌خلقی، افزایش انرژی، پریشانی کمتر، عادی بودن اشتها، افزایش توانایی تمرکز، بازگشت میل جنسی و داشتن حس بهتر نسبت به خود حاکی از واکنش مثبت افسردگی به درمان است.
افسردگی مقاوم به درمان یعنی چه ؟
درصورتیکه برای بیمار دارو تجویز شود، پزشک طی ویزیت‌های منظم میزان تاثیر دارو را از طریق ارزیابی شدت علائم مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر علائم تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده باشد، یعنی افسردگی به دارو واکنش مثبت نشان داده است. اما این واکنش کافی نیست.
حتی علائم خفیف نیز اثرات زیانبار روی مغز می‌گذارد و نه تنها احتمال عود افسردگی را بالا می‌برد، بلکه در واقع بروز آن را تسریع می‌بخشد. اگر افسردگی نسبت به چند دارو، که به تنهایی یا در کنار سایر داروها مصرف می‌شود، واکنش نشان ندهد یا عوارضی در پی داشته باشد که غیر قابل تحمل است، می‌گوییم افسردگی نسبت به درمان مقاوم است.
برای رفع افسردگی مقاوم به درمان و رفع افسردگی شدید باید حتما به پزشک مراجعه کرد. پزشک به شما می‌گوید که برای درمان افسردگی چه باید کرد و بهترین درمان افسردگی و اضطراب برای شما کدام است.
روان درمانی چیست؟
دارو، علائم افسردگی را تسکین می‌دهد اما درمانی صددرصد برای آن نیست. افسردگی عمده در اثر عوامل مختلف مانند روش واکنش به استرس و تجارب و افکار منفی رخ می‌دهد. روان درمانی، ریشه افسردگی و نحوه پردازش افکار و احساسات در ذهن فرد را هدف قرار می‌دهد و به افراد کمک می‌کند باورها، عواطف و افکاری را که منجر به بروز افسردگی در آنها شده است بشناسند.
افراد به کمک روان درمانی مشکلاتی را که باعث برانگیخته شدن افسردگی می‌شود یا به تداوم آن دامن می‌زند، تشخیص می‌دهند.
تراپی و روان درمانی افراد را به تجدید نظر در منابع لذت در زندگی وا می‌دارد و به آنها کمک می‌کند به زندگی خود تسلط داشته باشند. همچنین در پیدا کردن روش‌های موثر کنار آمدن با شرایط به افراد کمک می‌کند.
این مورد نه تنها در تسکین شرایط فعلی افسردگی موثر است، بلکه مانع از بروز مجدد آن هم می‌شود. تراپیست در درمان شناختی رفتاری به صورت فعال به بیمار کمک می‌کند تا الگوی افکار منفی را که منجر به بروز افسردگی شده است را بشناسد و به چالش بکشد. در این روش بیمار به خوبی متوجه می شود که افسردگی چیست و راه درمان افسردگی موثر چگونه است.
فرد به کمک تراپیست وضعیت و احوال خود هنگام هجوم رخدادهای بیرونی یا افکار منفی را توضیح می‌دهد و به کمک یکدیگر روش‌های مناسب برای هر موقعیت، از مدیتیشن گرفته تا اصلاح افکار، را کشف می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد بعد از ۱۲ تا ۱۶ هفته جلسه هفتگی روان درمانی در مطب تراپیست، مزایای درمان شناختی رفتاری قابل مشاهده است. روش روان درمانی به خصوص برای جلوگیری از عود افسردگی مفید است.
چه زمانی از داروهای ضد افسردگی کتامین برای درمان افسردگی استفاده می‌شود؟
امروزه در شرایط کنتر‌ل‌شده از کتامین، که تا مد‌ت‌ها به عنوان ماد‌ه‌ی بیهوشی به کار می‌رفت، برای معالجه افسردگی مقاوم به درمان استفاده می‌شود.
کتامین با دوز مشخص و طی چند ساعت به فرد تزریق می‌شود. این دارو سریع عمل می‌کند، به طوری که ظرف چند ساعت علائم تسکین می‌یابد و حدود پنجاه درصد از بیماران بعد از یک بار تزریق تا چند روز یا چند هفته از شر علائم خلاص می‌شوند. این دارو به خصوص برای افرادی که دچار فکر به خودکشی هستند مفید و در شرایط اضطراری بسیار پرکاربرد است. نوع دیگر کتامین، به نام اسکتامین، به بینی اسپری می‌شود.
کتامین گلوتامات، که یک انتقا‌ل‌دهنده عصبی غیر مونوآمین است، را مسدود می‌کند و بدین ترتیب روی عملکرد سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی تاثیر می‌گذارد. این دارو عوارضی مانند گسستگی و فشار خون بالا را به همراه دارد که در کنار تاثیر کوتاه مدت آن باعث می‌شود کمتر مورد استفاده قرار گیرد.
منظور از تحریک مغز یا نورومدولاسیون برای درمان افسردگی چیست؟
با افزایش آگاهی درمورد افسردگی و درمان اعصاب، این اختلال کمتر به عنوان نارسایی شیمیایی-عصبی، مثل کمبود سروتونین یا دوپامین، و بیشتر به عنوان مشکل در سیستم عصبی (مشکل در فعالسازی یا تعامل بین گره‌های کلیدی در شبکه‌های عصبی یا اختلال در خود شبکه به خصوص حین پردازش محرک احساسات، محرک پاداش یا عملکرد اجرایی) شناخته می‌شود.
درنتیجه، امروزه روش‌های درمان شامل راهکارهایی برای هوشیار ساختن الکتریکی یا مغناطیسی فعالیت عصب از طریق تحریک اجزای مغز می‌شود. تصویربرداری عصبی نشان داده است که فعالیت غیرعادی در شبکه‌های مغز به قسمت‌هایی مانند هیپوکامپ، آمیگدال و قشر پیش‌پیشانی مربوط است.
هدف از نورومدولاسیون تحریک نوروپلاستی است تا باعث ایجاد پیوند عصبی جدید و الگوی تازه فعالیت‌های عصبی شود که انعطاف‌پذیری ذهنی و رفتاری بیشتری را به همراه می‌آورد. تحقیقات نشان داده این دستگاه به مرور زمان روحیه و حافظه فرد را بطرز قابل توجهی بهبود می‌بخشد. امروزه ورزشکاران منتخب و سایر افراد که به دنبال عملکرد بهتر هستند، قبل از انجام تمرین یک بار تحریک سازی مغز را انجام می‌دهند.
تحریک مغناطیسی مغز (TMS) برای درمان افسردگی چطور انجام می‌شود؟
در این روش، یک یا دو سیم به سر فرد وصل می‌شود و جریان مغناطیسی به آن وارد می‌کند تا جریان به بافت‌های عمیق مغز که منشا بروز افسردگی است برسد. نوع و قدرت جریان الکتریکی در این روش اغلب همان است که در ام‌آرآی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انجام این روش به بیهوشی نیاز ندارد و تحریک مغز طی چند جلسه در مطب دکتر انجام می‌شود. تقریبا ۶۰ درصد از افرادی که به داروهای ضد افسردگی واکنش نشان نمی‌دهند، با TMS به طرز قابل توجهی بهبود می‌یابند یا کاملا خوب می‌شوند.
این روش، جدیدترین روش درمان افسردگی و به نوعی بهترین درمان افسردگی و اضطراب محسوب می شود.
اصلی‌ترین انواع تحریک‌سازی مغز چیست؟
در تحریک مغناطیسی مغز (TMS) یک یا دو سیم به سر فرد وصل می‌شود و جریان مغناطیسی به آن وارد می‌کند تا جریان به بافت‌های عمیق مغز که منشا بروز افسردگی است برسد. نوع و قدرت جریان الکتریکی در این روش اغلب همان است که در ام‌آرآی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انجام این روش به بیهوشی نیاز ندارد و تحریک مغز طی چند جلسه در مطب دکتر انجام می‌شود. تقریبا ۶۰ درصد از افرادی که به داروهای ضد افسردگی واکنش نشان نمی‌دهند، با TMS به طرز قابل توجهی بهبود می‌یابند یا کاملا خوب می‌شوند.
در تحریک جریان مستقیم درون جمجمه‌ای (tDCS)، با قراردادن دستگاهی شبیه هدفون روی سر، جریان ضعیف الکتریکی از جمجمه به قسمت‌های مختلف مغز فرستاده می‌شود. نیت اصلی از انجام این کار هدف قرار دادن قسمت‌هایی از مغز است که در دقت، درک، یادگیری و حافظه دخیل هستند و روی روحیه تاثیر می‌گذارند.
تحریک عمقی مغز زمانی انجام می‌شود که افسردگی شدیدا نسبت به درمان مقاوم باشد. در این روش یک دستگاه روی قفسه‌ی سینه وصل می‌شود تا سیگنال‌های الکتریکی را به قسمت‌های مورد نظر در مغز برساند. این دستگاه مثل پیس‌میکر برای مغز است.
تحریک متناوب با امواج تتا (iTBS) نوعی روش غیرتهاجمی تحریک مغز محسوب می‌شود که برای افسردگی مقاوم به درمان قابل استفاده است.
از کجا بدانم بهترین درمان افسردگی و اضطراب چیست و کدام روش درمان افسردگی برای من بهتر است؟
متخصصان بر سر این اصل توافق دارند که افسردگی خفیف به روش‌های روان درمانی نظیر درمان شناختی و رفتاری پاسخ مثبت نشان می‌دهد و نیازی به مصرف داروهای ضد افسردگی نیست. نوع شدیدتر افسردگی به ترکیب دارو و روان درمانی بهتر جواب می‌دهد. داروهای ضد افسردگی بیشترین تاثیر را روی افسردگی متوسط تا شدید و نوعی از افسردگی که ذاتا مزمن است دارد.
روانپزشکان بالینی که در زمینه درمان افسردگی تبحر دارند، عموما می‌دانند چه علائم یا مجموعه علائمی به کدام نوع از داروهای ضد افسردگی واکنش نشان می‌دهد. با این حال، در اغلب موارد، لازم است یک یا چند دارو یا ترکیبی از داروهای مختلف با دوز مناسب و کمترین اثر جانبی امتحان شود تا بهترین دارو برای بیمار مشخص گردد.
گاهی اثرات جانبی (مانند حالت تهوع، افزایش وزن، پرخاشگری، بی‌خوابی، از دست رفتن میل جنسی، اختلال در رسیدن به ارگاسم) عامل تعیین‌کننده برای ادامه مصرف دارو است. زمانی‌که علائم کاملا بهبود پیدا کند و بیمار احساس کند می‌تواند نسبت به زمان بیماری عملکرد بهتری از خود نشان دهد، یعنی درمان موفقیت‌آمیز بوده است.
آیا اسکن‌های مغز به تعیین روش درمان افسردگی کمک می‌کند؟
اسکن‌های مغز در تحقیقات به تشخیص قسمت‌هایی از مغز که کلید پردازش احساسات و تغییر ارتباطات عصبی در افسردگی هستند کمک می‌کنند. این اطلاعات راهنمای خوبی برای استفاده از انواع دستگاه‌های نورومدولاسیون به عنوان روش درمان است. همچنین محققان به کمک این اطلاعات توانسته‌اند میزان عمل و تاثیر دارو را ارزیابی کنند. به منظور تحقیق روی میزان اثرگذاری روان درمانی هم از اسکن‌های مغز استفاده می‌شود تا عملکرد مغز قبل و بعد از درمان بررسی شود.
اما عکس‌برداری عصبی در وهله‌ی اول ابزار تشخیص و تحقیق است و هزینه زیادی بدنبال دارد. اگرچه این روش به تشخیص پیوندهای عصبی کمک می‌کند که در بروز علائم افسردگی موثر است، این کاربرد بیشتر به کار پژوهش‌های علمی می‌آید. در مجموع باید گفت اسکن مغز هنوز قابلیت کافی برای ارائه‌ی روش درمان مخصوص هر فرد را ندارد
منبع :درمانکده
